Στις 11 Απριλίου του 1821 λίγες μέρες μόνο μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821, ημέρα του Πάσχα, κηρύσσεται έκπτωτος του Πατριαρχικού Θρόνου ως «άπιστος και επίβουλος» και συλλαμβάνεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’. Την ίδια μέρα το απόγευμα τον κρέμασαν στη μεσαία πύλη του Πατριαρχείου. Στο στήθος του καρφώθηκε ο γιαφτάς δηλαδή η καταδικαστική του απόφαση.
Είναι ν’ απορεί κανείς αν μελετήσει το τουρκικό καταδικαστικό κείμενο πως τολμούν ορισμένοι να αμφισβητούν τον πατριωτισμό και την υποστήριξη (κρυφή βέβαια) του Γρηγορίου στη Φιλική Εταιρεία, την επανάσταση και γενικά στην απελευθέρωση του Γένους.
Το εκπληκτικό που απομονώνω και παρουσιάζω εδώ, είναι η παραδοχή των ίδιων των Οθωμανών της ύπαρξης του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ κατά τα γραφόμενά τους στον καταδικαστικό γιαφτά.
Αναφέρουν λοιπόν σ’ αυτόν, «…ο άπιστος ΕΛΛΗΝ Πατριάρχης» και παρακάτω «….ο ίδιος μετέσχε κρυφίως ως αρχηγός της επαναστάσεως, ώστε αναποφεύκτως σχεδόν άπαν το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ…».
Αυτά ως αντιφωνία στους οικοφοβικούς και επιπλέον στους ισχυρισμούς κάποιων, κατά τα άλλα εξαίρετων μελετητών, που ισχυρίζονται ότι οι Οθωμανοί μόνο μετά από ένα χρόνο «πήραν χαμπάρι» ότι επρόκειτο για επανάσταση κι όχι για απλές τοπικές ταραχές. Αν είναι δυνατόν να κρεμούν τον Πατριάρχη λίγο μετά την 25η Μαρτίου, να έχει αλωθεί η Τριπολιτσά και να νομίζαν ακόμη ότι πρόκειται για απλές συμπλοκές.
«…… Χτυπάτε πολεμάρχοι, μη λησμονείτε το σχοινί παιδιά του Πατριάρχη», (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του προ του πανεπιστημίου το 1872).
Γιώργος Χώτος, Απρίλιος 2024